Tuesday 5 June 2007

Ο Νάνος Βαλαωρίτης για τον Νικόλα Κάλας ( αναδημοσίευση)



Νάνος Βαλαωρίτης ' Το χιούμορ στον ελληνικό υπερρεαλισμό'' ( περιοδικό Διαβάζω , τ. 120 , 1985) - απόσπασμα-

[…]Άλλος μεγάλος υπερρεαλιστικός χιουμορίστας, αδικημένος από την φευ, σοβαροφανή μας κριτική, είναι ο Νικόλαος Κάλας, στη σειρά των ποιημάτων που έγραψε τα τελευταία χρόνια, και που δημοσιεύτηκαν πρώτα στο περιοδικό "Πάλι", τη δεκαετία του 60, και αργότερα στον τόμο των ποιημάτων του στον "'Ικαρο", με τίτλος "Οδός Νικήτα Ράντου". Ο Κάλας, πνεύμα ρηξικέλευθο, και οξύ, καλλιεργεί ένα χιούμορ δηκτικό, ως γνήσιος Αθηναίος - Νεογιορκέζος. Η τακτική του Κάλας είναι να σατιρίζει την εξάπλωση του μοντερνισμού, που από κίνημα επαναστατικό στη δεκαετία του 20-30, κατάντησε κοινοτοπία μετά το 60. Οι στερεότυπες φράσεις, τα παραδεδεγμένα, τα κλισέ, οι παρεξηγήσεις, οι κοινωνικές ακατανοησίες, η παντελής άγνοια, που είδαμε να παρελαύνουν τα τελευταία χρόνια εικονίζονται μέσα στα μικρά αυτά ποιήματα, με αλύπητη παρατηρητικότητα. Ένας κόσμος ξεφτισμένος και εξευτελισμένος, που θέλει να 'ναι της μόδας και πληροφορημένος, παραδέρνει μέσα σε μια χοντράδα παρεξηγήσεων για τα πάντα. Να μερικοί σκόρπιοι στίχοι που δίνουν τη γεύση:

Ήσουν Ασπασία και σε γνώρισα στην οδό Περικλέους...

Μ' έναν όμως όρο "Ποτέ την Κυριακή"...

Και στα καταγώγια της, θίασος και ηρωίνη...

Η κυρία Πάγκονυ από το Μιάμι και τα Φάρσαλα
γιορτάζει φέτος το Χριστός ανέστη χορεύοντας
Ροκ εντ Ρολ μ' έναν τσολιά...
Ενώ στην Πλάκα άγγλος με άπταιστη ερασμιακή προφορά
απαγγέλλει Καβάφη

Κάθε απομεσήμερο σέρνει η Αντιγόνη
το τυφλό της πάθος στο Κολωνάκι...
Ματαιοπονεί. Το γκαρσόνι με τον Ηδύποδα
δεν της έρχεται...

Φαίδρα φαιδρή μου φαιδρούλα
απόψε θα χύσουμε αίμα οδός Μαυρομιχάλη...

Για την Μαρία Τριχερούσα
μιαν ακανθοδέσμην. Να της ζήσει ο νόθος της.
Αύριο είναι του Χριστοφόρου του Κυνοκέφαλου
Σκυλόμουτρο φώναζαν τον Χριστάκι οι γειτόνισσες...
Μας τον μάτιασαν στενάζει η νουνά του...

Υπερπληρώθη το Ακροπολώδειον...

Πάνε στο Σάπιο ν' απολαύσουνε
Την αίγλη της αποτυχίας των.

Όποιος δεν είναι αθηναίος -έστω κι αν είναι Νεογιορκέζος- δεν μπορεί ν' απολαύσει τ' αμίμητα λογοπαίγνια, και τα υπονοούμενα του καλασιανού χιούμορ. Αλεπάλληλες ριπές πολυβόλου είναι τα ποιήματα αυτά που αφήνουν τον αναγνώστη διάτρητο. Αν γράφτηκε ποτέ ένα ποίημα για την Αθήνα, ανάλογο με την "Έρημη Χώρα" του 'Ελιοτ (για το Λονδίνο), είναι ασφαλώς η σειρά "Οδός Νικήτα Ράντου". Και τελειώνω τον Ράντο με το αξέχαστο εκείνο:

"Ο Μπακλαβάς είναι γλυκύτερος από τον θάνατο".

όπου σατιρίζει τον Σεφέρη που τον ονομάζει: "Ο Κανατάς που ανεκάλυψε την ποιητική αξία του ζεστού νερού..."

12 comments:

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ said...

Αγαπητέ μου,
Το δοκιμιακό έργο του Κάλας έχει επίσης ενδιαφέρον. Αξίζει κάποια στιγμή να μιλήσουμε και γι'αυτό.
Σας καλησπερίζω

Κάρολος Ευτυχιάδης said...

"Με υπαινιγμούς κι αυταπάτες εξασκούμεθα
καλλιεργείται ο χώρος..."

Το δοκιμιακό έργο του Κάλας δεν το γνωρίζω.Τι θα λεγατε γι' αυτό...;

Καλησπέρα και από εμένα σε όλους.

Anonymous said...

αν και δήλωσα ενοχλημένη στον "αυτισμό" σας
στο πνεύμα της ερήμου υποκλίνομαι

Anonymous said...

Ο "αυτισμός" πιστεύουμε ότι δεν μας αφορά.
Την ερημιά την νιώθουμε.
Καλώς ήρθατε.

Και εσείς "άνθρωπε χωρίς ιδιότητες".Θα περιμένουμε σχόλια σας!

manolis.makaris said...

Αγαπητοί φίλοι ,
άνθρωπε χωρίς ιδιότητες και einfaches schwarzes wort καλώς ήλθατε στο romanticromantic.
Αναμένουμε τις παρεμβάσεις και τις συμμετοχές σας.
Άνθρωπε χωρίς ιδιότητες , αν έχεις ετοιμάσει κάτι για το δοκιμιακό έργο του Κάλας στείλτο μας για να το ανεβάσουμε στο blog. Θα είχε ενδιαφέρον μια τέτοια καταχώριση.

Anonymous said...

τι κονέ είναι αυτά και δεν αφήνουν αντίθετα σχόλια;?

Anonymous said...

Ανώνυμε/η, τι ακριβώς εννοείτε;

Anonymous said...

τι να εννοώ και ποιός θα καταλάβει
όπως έλεγε κάποιος..

βαρέθηκα τα μαχαίρια και τα ψαλίδια!

είστε όλοι τόσο φιλόδοξοι~~

Anonymous said...

..φιλόδοξοι με το αίμα άλλων
φυσικά

manolis.makaris said...

Αγαπητέ Ανώνυμε ,
προς πληροφόρηση σου σπεύδω να ξεκαθαρίσω ότι ουδέποτε εξαφανίσαμε αντίθετα σχόλια , όπως υπαινίσεσαι στο πρώτο από τα σχόλιά σου.
Τα αρνητικά σχόλια , απ' όπου κι αν προέρχονται , είναι δυο φορές πιο ευπρόσδεκτα από τα θετικά , γιατί από το να κοιμόμαστε εν ειρήνη προτιμούμε να είμαστε σε εγρήγορση έστω και εν πολέμω.
Ευπρόσδεκτα λοιπόν τα αρνητικά σχόλια όλων , αρκεί να είναι ξεκάθαρα κι ευθύβολα και όχι θολά σαν τα δικά σου.
Να στο πω κι αλλιώς ; Θα μας κάνεις τη χάρη να γίνεις σαφέστερος ;

Anonymous said...

ίσως καταλαβαίνατε κύριε Μάκαρη αν το ψαλίδι δεν έκοβε όλα,σχεδόν, έτσι ώστε να δείχνει καλή η φράτζα στο κοριτσάκι που δε μπορώ να καταλάβω πόσο καλή μπορεί να δείχνει μια λαιμητόμος
για τα μαχαίρια των δίπλα και των παραδίπλα των τόσων πια terra byte κλοπιμαία ή τις έδρες να βλέπουνε τις τσόντες στις φλέβες άλλων
και όποιος θιχτεί ΞΥΔΙ

καλύτερα τώρα ή όχι δε πρόκειται να επανέλθω
το ορκίιιιιιιιιζζζζζζζζζζοοοομμααιιιιιι

Anonymous said...

Επιτέλους!

Ο Κάλας είναι εξ-αιρετική περίπτωση!Χαίρομαι πραγματικά με την ανάρτηση...

Την καλημέρα μου,
Βάγια